Aangekondigd als een dag voor durvers en avonturiers, stelde deze eerste tocht naar nieuwe kunstvormen, onbekende technieken, verrassende onderwerpen zeker niet teleur.

Onze tocht start in het iconische gebouw van DE KUNSTHAL.

De Kunsthal Rotterdam is een van de iconen van de moderne architectuur en wordt jaarlijks bezocht door vele architectuurliefhebbers uit de hele wereld.
De Kunsthal is in 1988-1989 ontworpen door de wereldberoemde architect Rem Koolhaas samen met projectarchitect Fuminori Hoshino van het Rotterdamse architectenbureau OMA (Office for Metropolitan Architecture). De architectuur trekt direct grote internationale aandacht door onder meer het vernieuwende materiaalgebruik, de situering van de ingang en de steile hellingbanen. Op 1 november 1992 is de Kunsthal officieel geopend. Het stoere gebouw biedt zeven verschillende tentoonstellingshallen, een karakteristiek Auditorium en een sfeervol Kunsthalcafé. Op 1 februari 2014 is de Kunsthal heropend na een intensieve verbouwing van zeven maanden. Het resultaat van de verbouwing onder leiding van OMA, is een duurzaam, beter toegankelijk en goed exploiteerbaar gebouw. 

Middelheim Promotors in de Kunsthal,  impressies.

 

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

HUMAN / DIGITAL: A SYMBIOTIC LOVE AFFAIR

is de titel van de eerste tentoonstelling die ons interesseert. Het is een wonderlijke tentoonstelling (klik op de titel voor een voorsmaakje)  over hedendaagse kunstenaars die internet en digitale technieken als inspiratie gebruiken. Ruim dertig kunstwerken uit de collectie van de verzamelaars Carla en Hugo Brown— van fotografie tot videokunst, en van websites tot installaties — van 25 verschillende (inter)nationale kunstenaars  zijn vertegenwoordigd.

Steeds meer kunstenaars werken met internet als inspiratie en transformeren de visuele taal ervan naar fysieke kunstwerken. Met ruimtelijke objecten, projecties en installaties van internationale kunstenaars onder wie Jon Rafman, Josh Kline en Rafael Rozendaal laat de tentoonstelling ontwikkelingen in digitale kunst zien. Highlights zijn onder meer Shezad Dawoods nieuwste spectaculaire Virtual Reality werk ‘Kalimpong’, dat een groot succes was tijdens de recente Frieze Londen, en Tabor Robaks monumentale werk ‘A*, 2014’ dat een extatische viering van videospelletjes en computer-gegenereerde beelden laat zien, grappig en weerzinwekkend tegelijk.

‘Human/Digital’ in de Kunsthal biedt lekker veel spektakel, Onder deze titel vonden we een artikel van Tracy Metz in NRC dat we graag hierna hernemen als prima inleiding op deze boeiende tentoonstelling.

De Kunsthal toont een verrassend grote diversiteit digitale kunst. Steeds terugkerende vraag: hoe ‘origineel’ zijn deze werken?

 

Zonder ook maar een spier aan te spannen ben ik ineens van de grond op de tafel gesprongen. Even later neem ik de grote trap in twee reuzensprongen. De virtual reality-bril op mijn hoofd en de controller in mijn hand stellen me tot onverwachte prestaties in staat, én tot grote verwondering. Ik dwaal rond in het digitale 3D universum dat de Londense kunstenaar Shezad Dawood met de nieuwste digitale technologie heeft geschapen. Als ik ineens de hand voel van de suppoost die mij tijdens deze VR-ervaring begeleidt schrik ik van de warmte van zijn huid – zo ver ben ik al weggedreven in Dawoods driedimensionale droomwereld.

De installatie van Dawood is het meest recente van de ruim 30 digitale werken van 25 Nederlandse en buitenlandse kunstenaars die nu onder de titel Human/Digital: A Symbiotic Love Affair in de Kunsthal te zien zijn. Het is een selectie uit de collectie van Hugo en Carla Brown en hun zoon Mark. Brown senior verzamelde al, onder de titel Cobra to Contemporary, en sinds enkele jaren bouwen vader (69) en zoon (39) die verder uit met digitale kunst.

Wij, en ook de kunst, leven intussen al een tijdje met internet. Zo bestaat er nu ook Post Internet Art, waarbij internet niet meer het onderwerp is maar een vanzelfsprekend uitgangspunt. In de Kunsthal is goed te zien dat er in loop der jaren een verrassend grote diversiteit in de digitale kunst is ontstaan.

Natuurlijk zijn er vooral veel schermen, ook interactieve, maar ook schilderijen, zoals van Jonas Lund – die ieder een eigen gps-tracker mee geeft – en sculpturen. Jon Rafmans 3D-geprinte beeld Manifold is een door de computer verwrongen en gemorfde mensfiguur; Niels Post heeft voor zijn project On Spam een delicaat object van multiplex gefiguurzaagd van het IP-adres van het meest recente spambericht in zijn junkmail. Zelfs textiel is vertegenwoordigd: de Braziliaans-Nederlandse kunstenaar Rafaël Rozendaal heeft met de plug-in Abstract Browsing allerlei materiaal van websites – beelden, reclame, teksten – in geometrische velden laten vertalen en die vervolgens laten weven.

Spektakel

Een steeds terugkerende vraag in de internetkunst is: hoe ‘origineel’ en ‘uniek’ zijn deze werken, in hoeverre zijn deze makers ook ‘auteurs’? In zijn werk Hotel Room bewijst Constant Dullaart dat wat telt het idee is, en niet het al dan niet unieke eindproduct. Op basis van miljoenen geüploade foto’s laat hij de computer een beeld van een hotelkamer samenstellen. Daarvan maakt hij prints die hij door Chinese kopieerkunstenaars laat beschilderen, en daar legt hij weer een laag metallic autolak overheen. De volgende opdracht levert volgende keer weer een andere ‘hotelkamer’ op.

Dullaart is ook de maker van Jennifer in Paradise, dat een belangrijk moment markeert waarop internet, en dan in het bijzonder Photoshop zijn intrede in de kunst deed. Bij de lancering in 1988 gebruikte de bedenker van Photoshop een foto van zijn toekomstige vrouw die hij van haar nam op een paradijselijk strand. Dat beeld is talloze keren gemanipuleerd, eerst om de mogelijkheden van Photoshop te demonsteren en nu als commentaar op de rol van beeld in kunst die aan het internet ontsproten is.

Human/Digital biedt lekker veel spektakel, vooral het op videogames geïnspireerde werk A* van Tabor Robak. Het speelt zich af op veertien schermen van hoge resolutie tegelijk. Het is hypnotiserend, grappig en overstelpend tegelijk, je ogen schieten heen en weer over de felgekleurde schermen in een wanhopige poging alles tegelijk te bevatten in deze computergestuurde lsd-trip. Diametraal daartegenover staat het verfrissende Refreshingdarkness van Ryder Ripps. Het scherm ligt klaar om aan te raken en dat doe je dan ook, maar het blijft zwart. Maar het is geen technisch malheur of dode link, dit ís het: eindeloos blijft het wieltje draaien terwijl de site Refreshingdarkness.com zich ververst. 

 

De tweede tentoonstelling die we in de Kunsthal bezoeken is zeker even veelbelovend en voldoet aan hoge verwachtingen.

HYPERREALISME 50 JAAR SCHILDERKUNST 

De tentoonstelling ‘Hyperrealisme. 50 jaar schilderkunst’ is een uniek overzicht van fotorealistische schilderkunst. Drie generaties Amerikaanse en Europese kunstenaars laten de geschiedenis van een fascinerende, figuratieve kunststroming zien. De overzichtstentoonstelling in de Kunsthal brengt – met meer dan zeventig werken van ruim dertig kunstenaars – een ongeëvenaarde verzameling hyperrealistische topstukken naar Nederland.
Het werk van deze kunstenaars onder wie Chuck Close, Robert Bechtle, Richard Estes, John Salt en Franz Gertsch is zo geschilderd dat ze de indruk wekken foto’s te zijn. Het resultaat is echter meer dan een virtuoze kopie en creëert een eigen werkelijkheid. De tentoonstelling in de Kunsthal presenteert voor het eerst de volle breedte van het genre, met alle grote klassieke namen. Ook de nieuwste generatie kunstenaars, met onder meer de Nederlandse schilder Tjalf Sparnaay, is vertegenwoordigd.

 

 

 

FOTOGRAFIE ALS BRON
In de late jaren zestig ontstaat hyperrealisme – ook fotorealisme genoemd – in Amerika als reactie op de heersende trend van abstracte en conceptuele kunst. In navolging van Pop Art neemt een groep jonge Amerikaanse schilders hun dagelijks leven en objecten uit de consumptiemaatschappij, tot onderwerp van hun werk. Zij gebruiken fotografie als uitgangspunt voor hun schilderkunst en brengen de verzamelde informatie, met verschillende methodes en technieken, over op het doek.
Van close-ups van autobumpers, glanzende lak en blinkend chroom, kleurrijk kinderspeelgoed en snoep tot het interieur van Amerikaanse ‘diners’ met zoutstrooiers en ketchupflessen tot urban life; met neonreclame, stadsgezichten en landschappen, reflecties in winkelruiten en enorme portretten. De schilderijen van alledaagse taferelen en uitvergrote consumptiegoederen trekken sinds de eerste dag van hun verschijning veel aandacht, zowel van bewonderaars als critici. Het werk roept aanvankelijk de vraag op of het kunst is of slechts een representatie van de werkelijkheid. Inmiddels kent deze kunststroming vele enthousiaste aanhangers.biedt ons een uniek overzicht van fotorealistische schilderkunst.Drie generaties Amerikaanse en Europese kunstenaars laten de geschiedenis van een fascinerende, figuratieve kunststroming zien. De overzichtstentoonstelling in de Kunsthal brengt – met meer dan zeventig werken van ruim dertig kunstenaars – een ongeëvenaarde verzameling hyperrealistische topstukken naar Nederland.

 

ECHT KIJKEN
In vijftig jaar tijd zijn de technologische middelen waarmee fotorealisten hun werk produceren steeds geavanceerder geworden. Eerst transformeren de kunstenaars een beeld van celluloid naar olieverf, tegenwoordig van een digitale pixel naar acrylverf. Met de resolutie van de foto’s is ook de helderheid en indringendheid van de detaillering van de schilderijen verder toegenomen. Interessant is dat de fotorealistische schilderijen het publiek als het ware dwingen om echt te kijken. Door de overvloed aan beelden om ons heen nemen we deze niet altijd meer goed waar. De digitalisering van fotografie roept steeds meer de vraag op wat echt is en wat gemanipuleerd. De schilderijen in de tentoonstelling ‘Hyperrealisme’ doen daar nog een schepje bovenop.

 

De lunch in Bazar

      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na de lunch begeven we ons naar het

WITTE de WITH Center for Contemporary Art

een toonaangevende openbare instelling voor hedendaagse kunst. Witte de With onderscheidt zich door zonder terughoudendheid commentaar te geven op de gedeelde culturele en politieke situatie van onze wereld .

 

 

Middelheim Promotors in Witte de With

ERIC BAUDELAIRE – The Music of Ramón Raquello and his Orchestra

Eric Baudelaire (VS, 1973) is kunstenaar en filmmaker. Zijn films Letters to Max (2014), The Ugly One (2013), The Anabasis of May and Fusako Shigenobu, Masao Adachi, en 27 Years Without Images (2011) zijn vertoond op de filmfestivals van Marseille, Locarno, Toronto, New York en Rotterdam. Zijn op onderzoek gestoelde praktijk komt ook tot uiting in zijn installaties met fotografie, drukwerk, performance, publicaties en filmvertoningen. Recente solo-presentaties vonden onder meer plaats in het Fridericianum in Kassel, Berkeley Art Museum, Kadist Art Foundation in San Francisco, Bétonsalon in Parijs, Bergen Kunsthall, Beirut Art Center, Gasworks in Londen, La Synagogue de Delme in Frankrijk en The Hammer Museum in Los Angeles. Hij nam deel aan de Sharjah Biennial 12, Seoul Mediacity Biennial, de Yokohama Triennial, Taipei Biennial, Berlin Documentary Forum 2, La Triennale in Parijs en de Baltic Triennial. Zijn films en installaties zijn opgenomen in de collecties van het Reina Sofia Museum in Madrid, MACBA in Barcelona, Centre Pompidou in Parijs, M+ in Hong Kong, Museum of Modern Art en Whitney Museum of American Art in New York.

 

The Music of Ramón Raquello and his Orchestra is de grootste monografische presentatie van het werk van Eric Baudelaire (1973) tot nu toe, waarin ook zijn nieuwste speelfilm Also Known As Jihadi (2017) te zien is.

Uit het oeuvre van Baudelaire spreekt zijn interesse in de wijze waarop kwesties als radicalisering en geweld door of tegen de staat overgebracht worden via film en fotografie. De tentoonstelling omspant meer dan tien jaar aan installaties, prints, fotografie en films, en volgt Baudelaires aanhoudende zoektocht naar een treffende verbeelding van de rampzalige complexiteit van de hedendaagse werkelijkheid. De tentoonstelling is gebaseerd op het begrip ‘terugkeer’, een leidmotief in Baudelaires werk. Door herhaling van vorm en verhaal en het steeds opnieuw bezoeken van plaatsen, wordt de geschiedenis als een cyclus geïnterpreteerd.

Zijn nieuwe film Also Known As Jihadi volgt de reis van een jonge man op zijn weg van Frankrijk naar Syrië en weer terug naar Frankrijk, waar hij momenteel vastzit voor zijn vermeende toetreding tot IS. Het verhaal is gebaseerd op feitelijke gebeurtenissen en duizenden pagina’s gerechtelijke stukken. Baudelaire past in de film de zogenaamde “theorie van het landschap” (fukeiron in het Japans) toe, waarmee Masao Adachi als coregisseur van de film AKA Serial Killer uit 1969 voor het eerst experimenteerde. Adachi is tevens het onderwerp van Baudelaire’s film The Anabasis of May and Fusako Shigenobu, Masao Adachi, and 27 Years without Images (2011), die ook te zien is in de tentoonstelling.

 

In al deze films worden de wegen die naar radicalisme leiden gedestilleerd tot een aaneenschakeling van shots van de landschappen die de hoofdpersonen in hun leven hebben doorkruist. Hun biografie is niet bepaald door wat zij deden, maar door wat zij zagen: een onderzoek naar hoe deze landschappen, die de achtergrond vormen van een vervreemdende reis, sociale en politieke structuren reflecteren. Met deze schrille aanpak bevestigd Baudelaire de positie van het proberen (niet) te begrijpen. Of, in de woorden van filosoof Pierre Zaoui, om een film te maken dat “probeert te begrijpen en probeert niet te begrijpen tegelijkertijd—te begrijpen tot het punt dat men niet meer begrijpt—en ook om te tonen, weigeren om te begrijpen of uitleggen, zodat je met een vreselijk gevoel van verwarring verbaast raakt over het feit dat je het begrijpt, een subtiele sympathie ontdekt, en jezelf vertelt dat misschien monsterachtigheid de conditie is die we allen delen.”

De meeste werken op de tentoonstelling, die is genoemd naar de fictieve bandleider wiens performance voortdurend werd verstoord in Orson Welles’ radio vertolking van de War of the Worlds, zetten Baudelaire’s interesses voort door fictie met documentaire kenmerken te plaatsen naast documenten die fictieve ruimtes openen. Nooit eerder getoond onderzoeksmateriaal, tijdlijnen, beeldmateriaal en teksten die aan het werk van Baudelaire (opgeleid als socioloog) ten grondslag liggen, bieden in de tentoonstellingsruimte gaandeweg een weergaloos inzicht in zijn werkwijze.

Beelden uit de tentoonstelling:

 

LAURE PROUVOST – the wet, wet wanderer

 

 

 

 

 

 

the wet, wet wanderer

een nieuw werk van Laure Prouvost, vertrekt vanuit een passage uit haar zevendelige speelfilm The Wanderer (2012). Deze film is een vertaling van kunstenaar Rory Macbeths misvertaling van een originele Duitse tekst van Kafka, die hij onder handen nam zonder kennis van het Duits of zelfs maar een woordenboek. In het gedeelte ‘wet sequence’ (natte reeks) volgen we de ontwikkeling van Gregor, een gekwelde schrijver die zijn papier bekladt met inktvisinkt; een roman is in de maak, een brein ontrafelt zich, tijd loopt vast, dijt uit en gaat over de kop.

De installatie van Prouvost verandert de begane grond van Witte de With in een doorweekte onderwaterbar, overgoten met inktvisinkt en bezaaid met wodkafonteinen. Als de dag overgaat in de nacht nemen de lichtprojecties die de objecten beschijnen giftige proporties aan. Dankzij de combinatie van sculptuur, video en geluid krijgt deze commercieel ogende ruimte een vervreemdend karakter. De doordringend aanwezige Kafkaëske verhaallijn geeft literatuur een ruimtelijke metamorfose en film sculpturale proporties. Taal is hier glibberig als een inktvis, functie even bedrieglijk als fictie.

 

 Door de manier waarop audio en video zijn verenigd in een ruimte-vullende installatie vloeit the wet wet wanderer logisch voort uit eerder werk van Prouvost. De allesomvattende stemming die hiervan het resultaat is verleidt en lokt uit om onderdeel uit te maken van de fictie die Prouvost heeft gesmeed. Hier, in deze natte melancholische ruimte vol regen, water, aquaria en een inktvis, wordt het instinct op scherp gesteld. In onze hoofdrolspeler Gregor wordt het beeld van de getroebleerde alcoholistische schrijver en gedoemde minnaar tot in het absurde opgeblazen. De inktvis, een verwezen dat zowel papperige narigheid als de schoonheid van het water belichaamt, staat symbool voor eenzelfde tweeledigheid die de tentoonstelling eigen is. Prouvost is al langer gefascineerd door de inktvis en diens sterk verhoogde bewustzijn, dat miljoenen jaren op de mens vooruitgesneld is. De zee als moederschoot van het verstand toont hier de complexiteit van de schepping.

 

JUDY RADUL  – The king, the door, the thief, the window, the stranger, the camera

Judy Raduls (1962, CA) interdisciplinaire praktijk draait om de vraag hoe wij als sociale wezens onze verhouding tot de materiële wereld visueel doorgronden. The white cube isvoor haar een conceptueel en absurdistisch te ensceneren plaats waar zij zich op het snijvlak van taal, object en lichamelijkheid begeeft.

De ruimtelijke gebeurtenis recreëert “live” belevingen, die op acute wijze het ongemak tussen mens en object in de oorspronkelijke ruimte tot uiting brengen, en kaart de spanning aan die ontstaat tussen de ervaring en de weergave ervan. Binnen haar werk bedient zij zich van diversee media, technologieën en kritische teksten waarmee ze de opgeworpen tegenstellingen onderzoekt.

Mediatechnologie, automatisering, CCTV en uiteenlopende soorten schermen zijn alomtegenwoordig. Het zijn de cultureel en politiek geladen kaders waardoor we de werkelijkheid zien, maar die de realiteit ook steeds meer vertroebelen of zelfs overnemen.

 

Met the king, the door, the thief, the window, the stranger, the camera transformeert Judy Radul de tentoonstellingsruimte in Witte de With in een dynamische filmset voor live beeldproductie waar de poëtische en sociale impact van deuren, ramen, in- en uitgangen wordt onderzocht met haar multi-camera, live-feed ‘present system’, de ruggengraat van de tentoonstelling. Het gedrag van de bezoekers wordt gestuurd en gevolgd door camera’s waarvan de bewegingen ingegeven worden door eerder opgenomen filmmateriaal. De architectuur van de ruimte ontvouwt zich in de combinatie van meerdere gezichtspunten. the king, the door, the thief, the window, the stranger, the camera creëert een ‘architectuur van de lens’, waar de doorgangen en zichtlijnen van de derde verdieping van Witte de With dienstdoen als media die de werkelijkheid vormgeven.

Sleutelstuk van de tentoonstelling is een door Radul samengestelde en ontworpen publicatie waarin onderzoeksmateriaal zoals historische referenties, architecturale schetsen en tekstfragmenten door dichters en filosofen als Francis Ponge en Georg Simmel samengebracht wordt. Tentoongesteld op een automatische paginadraaier, wordt het boek doorlopend live gefilmd en al inzoomend en heen en weer bewegend ‘gelezen’. Het aldus gegenereerde beeldmateriaal wordt live uitgezonden op schermen in aparte ruimtes binnen de tentoonstelling. Gezien door de cameralens onthullen zich gaandeweg zowel de boekinhoud als de ruimtelijke werking van de tentoonstelling.

Op haar website kan je verschillende films van deze kunstenares ontdekken.

.