Mechelen: Wouters en Van Breedam

Het magistrale beeld “Het Zotte Geweld” van Rik Wouters, een van de iconen van het Middelheimmuseum,  en de tachtigste verjaardag van kunstenaar Camiel Van Breedam, in het museum aanwezig met zijn indrukwekkende “Zonnewagen”, vormen de inspiratie voor ons bezoek aan Mechelen.

In de eerste plaats het overbekende beeld van Rik Wouters:

 

En  Camiel Van Breedam

 

We beginnen onze dag met een bezoek aan het museum gevestigd in het prachtige Hof van Busleyden waar het de voorlaatste dag is van de tentoonstelling:

Zot Geweld/ Dwaze Maagd 

In 2016 is het 100 jaar geleden dat Mechelse kunstenaar Rik Wouters stierf. Naar aanleiding van deze sterfdatum slaan de dienst Musea & Erfgoed Mechelen, het Koninklijk Museum van Schone Kunsten Antwerpen, Het Firmament en de Academie Mechelen de handen in elkaar. Samen organiseren ze van 26 augustus tot en met 11 december 2016 de expo Zot Geweld/Dwaze Maagd in het prachtig gerestaureerde museum Hof van Busleyden.

 

 

Het iconische beeld ‘Het Zotte Geweld’ van Rik Wouters bevindt zich in de collectie van het Middelheimmuseum sinds 1950, in bruikleen van het Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen, en vormt het uitgangs- en middelpunt van deze expo.

Rik Wouters beeldde zijn vrouw Nel vaak uit. Ze was zijn favoriete model. In talloze portretten en tekeningen komt ze voor, als huisvrouw en als schone slaapster, al lezend en terwijl ze de strijk doet. Kortom, ze kreeg een centrale plaats in zijn oeuvre, en in de lieflijke dagelijkse taferelen die Wouters maakte. Zelden echter werd ze zo uitgelaten vrolijk neergezet.

De directe aanleiding was een voorstelling met de Amerikaanse danseres Isadora Duncan. Wouters was hierdoor zo aangegrepen dat hij de idee koesterde een beeld van een dansende figuur te maken. Wie model zou staan lag voor de hand. De directheid en de dynamiek, maar ook de ongewone levensvreugde en de ongedwongenheid die van dit werk uitgaan, zou Wouters in geen enkel ander beeld nog evenaren en opzoeken. Van Het zotte geweld, soms ook Dwaze maagd genoemd, zijn meerdere exemplaren gegoten.

 

 

De expo is opgebouwd rond vier centrale thema’s die een nauwe band hebben met de sculptuur van Rik Wouters: dans, evenwicht, schoonheid en moraliteit. Kleurrijke kunstenaars uit het nabije en iets verdere verleden illustreren deze onderwerpen. Van Lucas Cranagh over Auguste Rodin, Edgar Degas, Marlene Dumas, Berlinde De Bruyckere, Alain Platel tot Bruce Nauman, Auguste Leveque en Jules Schmalzigaug: allen hebben zij gewerkt binnen één van deze thema’s.

Kazerne Dossin

Vanuit de 18^de-eeuwse Dossinkazerne werden tussen 1942 en 1944 25.484 Joden en 352 zigeuners weggevoerd. Amper 5% keerde levend uit Auschwitz- Birkenau terug. Kazerne Dossin is een intense plaats van herinnering, een unieke ‘lieu de mémoire’. Het museum gaat in op de vervolging van Joden en zigeuners in België.

In deze beklijvende omgeving vinden we een bewogen en geëngageerde kunstenaar terug:

CAMIEL VAN BREEDAM 

Camiel van Breedam (°1936) is op woensdag 29 juni 2016 80 geworden. Dit gebeuren wordt gevierd met drie tentoonstellingen: een zomertentoonstelling in Galerie William Wauters te Oosteeklo, een op het Antwerpse Eilandje bij Paul Verbeeck en een in de Mechelse Kazerne Dossin.

Van Breedam komt uit de Rupelstreek. Toen de regio in verval raakte met de verdwijning van de steenbakkersindustrie, engageerde hij zich in de milieubeweging en kloeg de sociale wantoestanden aan. Die ecologische draad liet hij niet meer los. Als assemblagekunstenaar vertrok hij voor zijn werken steeds vanuit gebruikte en natuurlijke “arme” materialen.

ROOD huid

toont het werk van assemblagekunstenaar Camiel Van Breedam. Wie associaties maakt bij deze kunstenaar, komt al relatief snel uit bij de kleur rood. Op zijn veertigste besloot van Breedam immers om zich enkel nog te kleden in het rood.

Het thema van deze tentoonstelling staat in nauw verband met de missie van het museum. Toch is ‘thema’ misschien niet het geschikte woord. De tentoonstelling wil geen geïsoleerd verhaal naar de bezoeker brengen, maar wil net op zoek gaan naar verschillende connecties tussen het veelzijdige werk van de kunstenaar en de centrale thematiek van Kazerne Dossin: massageweld. De kern van de tentoonstelling vormen zes assemblagewerken over de vervolging van Native Americans, of zogenaamde ‘Roodhuiden’ in Noord-Amerika. Hierin vecht Van Breedam tegen het verlies van hun cultuur en de vernietiging van de mens en reflecteert hij over thema’s van massageweld en herdenking.

Het bezoek aan deze tentoonstelling wordt een bijzondere gebeurtenis door de aanwezigheid van de kunstenaar. Camiel van Breedam verwelkomt niet alleen de Middelheim Promotors maar vertelt enthousiast over zijn werk en antwoordt graag op alle vragen.